I. Mở bài:

- Nguyễn Thi là nhà văn gắn bó sâu sắc với nhân dân miền Nam và thực sự xứng đáng với danh hiệu: Nhà văn của người dân Nam Bộ.

- Tác phẩm tiêu biểu của ông là "Những đứa con trong gia đình". Truyện kể về những đứa con trong một gia đình nông dân Nam Bộ có truyền thống yêu nước, căm thù giặc và khao khát chiến đấu, son sắt với cách mạng.

II. Thân bài:

1. Phương thức trần thuật trong truyện, kí:

- Có ba phương thức:

+ Theo ngôi thứ ba của người kể chuyện giấu mình.

+ Theo ngôi thứ nhất do nhân vật tự kể.

+ Trần thuật theo ngôi thứ ba của người kể chuyện tự giấu mình, nhưng điểm nhìn và giọng điệu là của nhân vật (lời nửa trực tiếp).

2. Phương thức trần thuật của truyện "Những đứa con trong gia đình":

- Theo đó, có thể thấy trong "Những đứa con trong gia đình", Nguyễn Thi đã chủ yếu sử dụng phương thức trần thuật thứ ba: Trần thuật theo ngôi thứ ba của người kể chuyện tự giấu mình, nhưng điểm nhìn và giọng điệu là của nhân vật Việt.

- Ta chỉ cần xét một đoạn từ câu: "Việt tỉnh dậy lần thứ tư, trong đầu còn thoáng qua hình ảnh người mẹ", đên câu: "Việt nằm thở đốc": Trong đoạn văn này có một người kể chuyện giấu mình đang quan sát và kể về Việt tỉ mỉ tới từng hành vi, ý nghĩ. Tuy vậy, điểm nhìn và giọng điệu căn bản là của nhân vật Việt: cảnh chiến trường, hình ảnh người mẹ, nỗi nhớ mẹ thiết tha của Việt... Tất cả đều nhìn qua lăng kính của nhân vật chính. Có những câu rõ ràng là nói bằng giọng nói của Việt: "Ước gì bây giờ lại được gặp má phải, ví như lúc má đang bơi xuồng, má sẽ ghé lại, xoa đầu Việt, đánh thức Việt dậy".

- Phương thức trần thuật này có khả năng kết hợp được ưu thế của phương thức trần thuật theo ngôi thứ ba của người kể chuyện giấu mình và trần thuật theo ngôi thứ nhất do nhân vật tự kể. Nó cho phép người kể chuyện giấu mình nhập vào dòng ý thức của nhân vật mà nhìn, kể, tả, và khi cần, nó cũng cho phép người kể chuyện giấu mình dễ dàng thoát khỏi dòng ý thức ấy để có cái nhìn bao quát, khách quan, bình luận, đánh giá từ những điểm nhìn, góc nhìn khác. Nhân vật vì thế được soi chiếu từ nhiều phía và lấp lánh vẻ đẹp đa diện, đa sắc hơn.

- Có thể nói, nhà văn phải hiểu sâu tâm lí và ngôn ngữ nhân vật thì mới có thể trần thuật theo phương thức này.

- Tác phẩm được trần thuật chủ yếu qua dòng hồi tưởng miên man, đứt nối của nhân vật Việt khi bị trọng thương nằm lại chiến trường. Cách thức trần thuật như thế đã đem cho tác phẩm màu sắc trữ tình đậm đà, tự nhiên, sống động. Đồng thời, cũng tạo điều kiện cho nhà văn có thể nhập sâu vào thế giới nội tâm của nhân vật để dân dắt câu chuyện. Diễn biến câu chuyện vì thế mà hết sức linh hoạt, không phụ thuộc vào trật tự của thời gian, có thể xáo trộn không gian và thời gian, từ những chi tiết ngẫu nhiên của hiện thực chiến trường mà gợi ra những dòng hồi tưởng, liên tưởng đến quá khứ khi gần khi xa, từ chuyện này sang chuyện khác hết sức tự nhiên của các nhân vật.

III. Kết bài:

- Truyện ngắn "Những đứa con trong gia đình" của Nguyễn Thi, có một dòng sông truyền thông gia đình liên tục chảy từ những lớp người đi trước.

- Truyện có bút pháp nghệ thuật già dặn, điêu luyện được thể hiện qua giọng trần thuật, trần thuật qua hồi tưởng của nhân vật, miêu tả tâm lí và tính cách sắc sảo, ngôn ngữ phong phú, góc cạnh và đậm chất Nam Bộ.