1. Nội dung vấn đề đặt ra ởphần Đọc hiểu:

-  Khi chiếc lá rụng là khi nó thấu hiểu đến tận củng sự phù du của đời sống. Khi người phụ nữ trở thành vợ là khi mối lo âu về sự tàn phai nhan sắc, nhạt phai tình cảm bắt đầu nhen nhóm. Khi người đàn ông đã về già là khi sự tự tin vào sức mạnh và sức hấp dẫn đàn ông của mình sút kém. Tình thếây dễ tạo cảm giác bi quan, buồn nản hoặc có thể hình thành tâm lý buông xuôi, bất mãn.

-  Tất cả những lời mà lá, người vợ trẻ và ông già được nghe đều là lời nói dối: cái phù du mới đẹp, yêu rồi mới phát hiện ra em đẹp (đổng nghĩa với việc yêu không phải vì nhan sắc), khen người bố già gầy gò, ốm yếu đẹp lão - hổi còn trai có số đào hoa. Song mọi lời nói dổi ở đây đều xuất phát từ thiện chí, từ mong muôn động viên, mong muôn những điều tốt đẹp nhất cho người nghe. Tuy là lời nói dối song rất đẹp ở cả cách nói và mục đích nói.

2.  Lời nói dối không nhân ái:

-  "Nói dối" là không nói đúng sự thật.

-  "Nói dối không nhân ái" là nói để nhằm mục đích hãm hại người khác. "Nó bộc lộ một tâm hồn yếu đuôi, một trí tuệ kém cỏi, một cá tính tội lỗi. Người xưa coi nó là những bậc thang dẫn con người ta tới vũng lầy".

- Phần lớn người nói dối là đế "che giấu tội lỗi độc ác hoặc muốn bào chữa sự vô ý, dại dột của mình, hoặc là do tính kiêu ngạo, ganh ghét".

=> Phải nói thật, nhưng không thiếu thận trọng. Và trước hết, người ta phải thành thực với chính mình và nhân danh một người đạo đức, theo đuổi mục đích là sẽ không bao giờ lừa dối một ai hết.

Tuy nhiên trong một số trường hợp cần thiết, vì lòng nhân đạo, vì sự tế nhị, vì muôn bảo vệ bí mật quốc gia, nếu cứ nói thật sẽ đem đến một hậu quả bất lợi, người ta vẫn có thể linh động nói dối.