2. Về Trích diễm thi tập

-       Tác phẩm tập hợp thơ của các nhà thơ từ thời Lí - Trần đến thời Lê. Phần cuối là thơ của chính tác giả.

-       Chưa rõ ông soạn vào năm nào chỉ biết là trong thời kì phục hưng sau chiến thắng quân Minh, thế kỷ XV.

-         Bài tựa soạn 1497, đây là bài viết thuộc thể văn nghị luận.

II/ Hướng dẫn đọc - hiểu

1. Nguyên nhân vì sao thơ văn của người xưa không được lưu truyền đầy đủ cho người đời sau, đó cũng là những lí do thúc đẩy Hoàng Đức Lương ra công sưu tầm, lưu giữ:

-       Cổ nhân chưa thấy hết giá trị của văn thơ và không phải ai cũng hiểu được thơ văn.

-       Người quan tâm thì thiếu thời gian, kẻ có thời gian thì không mấy quan tâm.

-       Có thiểu sô" yêu thích thơ văn, quan tâm nhưng ngại vì không đủ tài lực sưu khảo.

-       Chính sách, chế độ kiểm duyệt của triều đình.

Qua đó, tác giả thấy rằng việc lưu truyền thơ văn là việc lớn, cấp bách nếu muốn bảo tồn nền văn học dân tộc cho đời sau.

Với các chi tiết cụ thể, xác thực, câu văn gãy gọn, diễn đạt sáng sủa, biện pháp liệt kê làm cho lập luận chặt chẽ, thuyết phục, đoạn văn đầu giúp hiểu được lí do phải SƯU tầm văn thơ.

2.      Công việc sưu tầm và tâm sự nỗi lòng của người bảo tồn thơ ca Hoàng Đức Lương qua lời văn thiết tha.

-      Ý tưởng được phát sinh bởi lòng tự tôn dân tộc bị tổn thương khi phải học tập sách vở, văn chương Trung Hoa mà sao không phải văn chương của cha ông trong khi ta không phải không có?

-      Ý thức tôn vinh nền văn hiến của dân tộc nhưng cũng trăn trở, đau xót trước sự mai một của di sản, sự thiếu quan tâm của người xưa đôl với việc lưu truyền thơ văn.

-      Tinh thần vượt khó SƯU tập từ giấy tàn đã cũ, thu lượm từ trong dân hay các quan đương triều rồi từ đó chọn lọc, sắp xếp lại theo hệ thông để biên khảo thành sách. Đức khiêm tốn và tinh thần trách nhiệm cao là một trong những tác phong cần thiết của người làm công tác khoa học.

-       Mục đích trước mắt của việc SƯU tập, bảo tồn là dùng để giáo huấn, dùng làm tài liệu học tập thay thế văn chương nước ngoài, sau đó là để tôn vinh nền vàn hiến dân tộc, để cho đời sau. Thật đáng ghi công và trân trọng.

-      Ý thức bảo vệ giá trị văn hoá dân tộc, yêu và tự hào về văn hoá dân tộc là biểu hiện của lòng yêu nước sâu sắc.

3.      Quan niệm của tác giả về thơ văn và văn hiến

-      Thơ văn là món ăn tinh thần (vừa ngon vừa đẹp) không phải ai cũng biết thưởng thức vẻ đẹp và giá trị văn hoá tinh thần đó.

-      Thơ văn nhằm truyền tải đạo lí (cốt để làm sách dạy trong gia đình)

-      Văn hiến là khái niệm phổ biến ở thế kỉ XV, thuật ngữ này, ngày nay ta gọi là văn hoá. Nghĩa là tất cả các giá trị tinh thần do con người sáng tạo (nghĩa hẹp).

III/ Kết luận

Bài Tựa Trích diễm thi tập thể hiện niềm tự hào, sự trân trọng và ý thức bảo tồn di sản văn học dân tộc.

Nghệ thuật lập luận gọn gàng, chặt chẽ, kết hợp với bút pháp tự sự, ngôn ngữ giàu sức truyền cảm.

IV/ HƯỚNG DẪN LUYỆN TẬP

1.      Thử sưu tầm văn thơ (làm cá nhân hoặc nhóm) viết về tuổi học trò và biên tập thành cuốn sách nho nhỏ. (nguồn tư liệu từ sổ tay của bạn bè, trên sách báo, trên mạng...)

Cho biết kết cấu thông thường của bài tựa đầu sách?